Ngài Mahāsi cho người mới: Học cách thấy rõ từng khoảnh khắc đang sống.

Trong giai đoạn đầu tìm hiểu về hành trì thiền, vấn đề thường được quan tâm nhất chính là: “Làm sao để đảm bảo việc hành trì đi đúng lộ trình?” Thông qua những lời chỉ dạy trong Ngài Mahasi bài giảng, vị thiền sư không đưa ra những định nghĩa giáo điều khó hiểu, mà tập trung vào một hướng dẫn vô cùng gần gũi: hãy quan sát những gì đang xảy ra nơi thân và tâm, ngay trong giây phút này.

Theo quan điểm của Ngài Mahasi cho người mới, hành thiền không cốt để săn tìm những trạng thái hỷ lạc hay an tĩnh lạ thường. Cốt lõi của thiền chính là sự thấu thị minh bạch. Nếu thân thể cử động, hãy ghi nhận sự vận động đó. Lúc ý nghĩ khởi lên, cần nhận rõ trạng thái tư duy. Khi có khó chịu, biết khó chịu. Chính sự hay biết này tạo nên nền móng cho trí tuệ phát sinh.

Bậc Thầy Mahāsi luôn dắt dẫn hành giả mới đi từ những tiền đề giản đơn nhất. Tiến trình hô hấp, mà cụ thể là chuyển động phồng xẹp nơi vùng bụng, được sử dụng làm neo điểm chính vì nó luôn có mặt và cực kỳ dễ ghi nhận. Khi sự ghi nhận “phồng, xẹp” được nối tiếp không gián đoạn, tâm thức sẽ từ từ lắng dịu các vọng tưởng và trở nên thanh tịnh hơn. Dù tâm có xao lãng, chỉ việc ghi chú “nghĩ” và nhẹ nhàng tái tập trung. Không cần trách móc, cũng không cần phân tích.

Trong nhiều Ngài Mahasi bài giảng, Ngài nhấn mạnh rằng điều quan trọng không phải là thời gian ngồi thiền bao lâu, mà là chánh niệm có mặt được bao nhiêu. Chỉ cần vài phút thực hành đúng, còn hơn nhiều giờ nhưng thiếu sự tỉnh giác. Chính vì thế, hành giả sơ cơ không cần thiết phải gượng ép một cách cực đoan, mà nên chú ý đến tính liên tục và tinh thần bền bỉ.

Khía cạnh đặc sắc của phương pháp Ngài Mahasi cho người mới là ở chỗ thiền tập không chỉ được thực hiện khi ngồi tĩnh lặng. Dù là đi, đứng hay nằm, hành giả đều phải duy trì sự hay biết rõ rệt. Dù là trong những việc nhỏ nhặt như dùng bữa, vệ sinh hay trò chuyện, khi chánh niệm hiện tiền, tất cả đều là quá trình thiền định. Nhờ vậy, người hành giả dần học cách sống tỉnh thức giữa đời thường.

Nếu áp dụng chính xác các hướng dẫn từ Ngài Mahasi bài giảng, người tu tập sẽ bắt đầu thấu hiểu một đạo lý căn bản: mọi hiện tượng đều sinh rồi diệt. Cảm thọ, tư tưởng và cảm xúc đều mang bản chất mong manh, không bền vững. Sự thấy biết này không đến từ suy luận, check here mà từ kinh nghiệm trực tiếp. Điều này giúp làm suy yếu sự bám chấp và những phản xạ tâm lý cố hữu.

Đối với người mới, con đường mà Ngài Mahasi cho người mới chỉ ra là một giải pháp thực hành bảo đảm và chân chính. Chẳng cần niềm tin mù quáng hay sự mong cầu thái quá về kết quả. Hãy cứ hành trì chuẩn xác, ghi nhận kiên trì và để tuệ năng tự phát triển một cách tự nhiên. Đây chính là điểm tinh yếu trong những lời huấn thị đơn sơ nhưng sâu sắc của Ngài Mahāsi.